بهترین زمین برای احداث مزارع پرورش ماهیان گرمابی زمین مسطح یا نسبتا مسطح است.زمین هایی که دارای تپه ماهورهای زیاد ویا گودال ودره هستند برای احداث پرورش ماهیان گرمابی مناسب نیستند .
در این گونه زمین ها یا هزینه های خاک برداری وتسطیح اولیه زیاد است یا تنها قسمتی ازوسعت زمین قابل بهره برداری است.به علاوه امکان احداث استخرهای منظم وجود نداشته ویا محدود است.در بیشتر این موارد امکان تسطیح بستر استخر و شیب دادن مناسب آن وجود ندارد.در چنین مواردی صید نیزآسان واقتصادی نخواهد بود.در شیب های تند مقدار خاک برداری برای استخر سازی زیاد خواهد بود.و توپوگرافی لغتی است که برای توصیف شکل زمین به کار می رود،خواه زمین مسطح یا نا هموار و در ارتفاع بالا یا پایین قرار داشته باشد.توپوگرافی زمین در نحوه ساختن نوع استخر پرورش ماهی موثر است.
استخر را می توان در دره یا زمین هموار به اشکال مهندسی مربع مستطیل و غیره احداث نمود.این موارد به انضمام اندازهء استخر بر حسب توپوگرافی و نیاز پرورش دهنده تعیین می شود. با صرفه ترین توپوگرافی برای استخر ماهی آن است که به پرورش دهنده اجازه دهد استخر را با استفاده از شیب زمین از آب پر و تخلیه کند.
استخر هایی که بر زمین شیب دار ساخته شوند به آسانی قابل تخلیه می باشند .
اگر استخر بر زمین مسطحی احداث شود کف استخر را باید شیب داد تا با کمک نیروی ثقل آن را تخلیه کرد. در غیر این صورت می بایست آب را پمپاژ کرد. ضمناَ احداث استخر در زمین هایی که سطح آنها بالاتر از زمین های اطراف باشد،باعث می شود که آب موجود در استخر ها به زمین های اطراف نشت کرده و باعث بالا آمدن سطح آب زیر زمینی می گردد.که امکان کشاورزی در آن زمین ها را کم می کند. مورد بالا در زمین هایی که خاک بافت غیر رسی(رسی کمتر از 60 درصد)دارد مشکلات بیشتری ایجاد می کند .
احداث استخر در زمین هایی که سطح آن پایین تر از زمین های اطراف است،در زمان بارندگی آب حاصل از نزولات آسمانی از زمین های اطراف وارد استخر شده و مشکلات عدیده ای در پرورش ماهی ایجاد می کند،از این نظر برای پرورش ماهی مناسب نیست. اگر چه تخلیه مانده آب استخرها از طریق پمپاژ عملی می باشد با وجود این برای مزارع بزرگ اقتصادی و آسان نخواهد بود
شرایط خاک :
دومین عامل مهم در در انتخاب محل احداث مزرعه پرورش ماهی ، خاک منطقه می باشد .
تعریف خاک:
از نقطه نظر علوم مختلف تعاریف مختلفی از خاک به عمل آمده است.از نظر کشاورزی ، خاک ماده ای است که گیاه در آن قابل رشد و نمو باشد.از نظر زمین شناسی ، کلا به مواد سخت و جدا از همی که از تجزیه سنگی حاصل شده اطلاق
می شود.از نظر مهندسی ، خاک عبارت است از هرگونه مواد معدنی تحکیم نیافته ای که از ذرات جامد مجزا از هم که حفرات بین آن ها را هوا و سایر گازها و مایعات علی الخصوص آب اشغال کرده اند.پس متخصصین امور کشاورزی بیشتر به خاک های ارگانیک ( آلی ) توجه دارند و مهندسین بیشتر به خا ک های غیر ارگانیک و وخواص فیزیکی خاک .
طبقه بندی خاک بر اساس مشخصات فیزیکی :
الف- شن وماسه ( خاک های درشت دانه ) : این خاک از ذرات غیر چسبنده ، مد ور یا گوشه دارو از همان مواد معدنی سنگ اصلی(بدون تغیر شیمیایی عمده) تشکیل یافته اند .
ب- رس : خاکی است مرکب از ذرات میکروسکوپی بسیار ریز که از تجزیه شیمیایی مواد متشکلهء سنگ ها حاصل می شود .به صورت مرطوب دارای پلاستیسیته از حد متوسط تا خیلی زیاد بوده و وقتی که خشک باشد بسیار سخت می شود. چنانچه که با ناخن روی آن کشیده شود به سختی خط می افتد. این خاک شدیدا چسبنده می باشد.قدرت تورم خاک رس در مجاورت رطوبت بسیار بالاست .
ج- رس آلی ( ارگانیک ) : نوعی از خاک رس است که حاوی مقداری مواد آلی بسیار ریز می باشد.اینگونه خاک ها به هنگام اشباع بودن بسیار تراکم پذیرند،اما وقتی که خشک باشد مقاومت آن بسیار بالاست.رنگ آن معمولاَ خاکستری تیره یا سیاه بوده و ممکن است بوی به خصوصی نیز داشته باشد.
قدرت خاک در نگه داشتن آب در خود
بهترین خاک برای استخر پرورشی ، خاکی است که مقدار زیادی رس دارد.خاک رس آب را به خوبی در خود نگه می دارد.هنگامی که محل استخر ماهی با فراهم بودن آب به اندازه کافی پیدا شد ، پرورش دهنده باید خاک آن را امتحان کند.با لمس کردن خاک می توان اطلاعات زیادی کسب کرد،اگر در ضمن لمس کردن خاک کیفیتی خشن و سخت داشته باشد،احتمالاَ مقدار زیادی سنگ ریزه دارد.چنانچه خاک حالت نرم ولغزنده داشته باشد،می باید مقدار قابل ملاحضه ای رس در آن موجود باشد که برای حوضچه ماهی مناسب خواهد بود .
یکی از روش های تشخیص آنکه آیا خاک برای استخر پرورش ماهی مطلوب است یا خیر،این است که مقداری از آن را با آب مخلوط کرده تا مرطوب شود.سپس خاک رادر مشت فشرده و اگر خاک شکل خود راکه با فشار دست به وجود آمده حفظ کند برای استخر ماهی مرغوب است.باید به خاطر داشت هر اندازه مقدار رس خاک بیشتر باشد برای احداث استخر ماهی بهتر خواهد بود.اگر خاک شنی باشد یا رس زیاد نداشته باشد،پرورش دهنده باز هم می تواند به ساختن استخر ماهی بپردازد.برای ساختن استخر در این خاک ها راه هایی وجود دارند،ولی پرورش دهنده باید مطلع باشد که احداث استخر پرورش ماهی در این نوع خاک ها مستلزم کار بیشتری می باشد و ممکن است به همان اندازه موفقیت آمیز نباشد.
شناسایی خاک های صحرایی ریز دانه
در اینجا ابتدا ذرات ریزتر از الک نمره 1.4 راازبقیه خاک نمونه جدا کرده و آن ها را نمناک می کنیم.(اگر خشک بود به آن آب می زنیم و اگر آب زیاد داشت می گذاریم تا مقداری از آب آن تبخیر شده و خشک شود) سپس می توانیم آزمایش زیررا برای شناسایی این گونه مواد ابداع شده است انجام دهیم .
الف- آزمایش تکان دادن: مقداری از نمونه نمناک رادر کف دست قرار داده،دست را تکان می دهیم تا آب نمونه کم و بیش رو بزند.جلای سطحی خاک که با رو زدن آب پیدا می شود،با فشار دادن نمونه میان انگشتان از بین می رود.با این آزمایش،نمونه به گروه زیر تقسیم می شود :
1- ماسه دانه ریز:آب نمونه به سرعت رو می زند وسطح آن سریعاَ جلا می گیرد.
2- لای:آب نمونه دیر رو می زند وسطح آن به کندی جلا می گیرد.
3- رس:آب نمنه به هیچ وجه رو نزده و جلا نمی گیرد.
آزمایش مقاومت خشک خاک:نمونه خاک را در هوا با آفتاب یا گرمخانه خشک می کنیم تا به شکل کلوخ در آید.کلوخ خشک را با فشار انگشتان خرد می کنیم.
مقاومت نمونه در برابر خرد شدن مقیاسی از مقدارمواد کلوئیدی ( رسی ) در آن است.توسط این آزمایش گروه های زیر را می توان تشخیص داد :
1- خاک رس : مقاومت آن در حالت خشک زیاد است
2- لای : مقاومت آن در حالت خشک زیاد است
3- ماسه ریز : مقاومت آن در حالت خشک خیلی کم است
شناسایی خاک نباتی :
اگر در زمین خرده سنگی ریز دانه،مقدار خاک پوسیده ناشی از رستنی ها بیش ازخاک معدنی باشد ،آن راخاک نباتی می نامیم.خاک نباتی پوک و متخلخل است وبه نحو زیر شناسایی و دسته بندی می شود
طرز شناسایی: خاک نباتی را در دست گرفته ومی فشاریم تا له شود واز میان انگشتان بیرون آید.
1- خاک نباتی تجزیه شده:از میان انگشتان تنهاآب زلال ،یازردقهوه ای رنگ بیرون می آید .
2- خاک نباتی تا حدی تجزیه شده: از لای انگشتان آب گل آلود تا نصب خاک نباتی لجن بیرون می آید و آن چه در دست می ماند ،حالت خمیری شکل داشته و ساختمان نباتی آن مانند خاک نباتی له شده نمایان است.
3- خاک نباتی کاملاَ تجزیه شده: همه یا نزدیک به همهء خاک نباتی مانند لجن از میان انگشتان خارج می شود .
اختصاصات فیزیکی خاک برای استخر
کف استخر ها باید در لایه های کم نفوذ قرار گیرد.بنابر این اگر زمین،ا لایه کم نفوذ مناسب ندارد،بایستی امکان قرار دادن کف استخرها درون خاکی که حتی الامکان ضریب آبگذاری آن کمتر از 5 در 10-6 متر برثانیه است،وجود داشته باشد.
باید دیواره های استخر حتی المقدور درون لایه های نفوذ ناپذیر یا کم نفوذ قرار گیرد.اگر زمین رس کافی ندارد،برای ساختن دیواره ها باید امکان استفاده از خاکی که ضریب آبگذاری آن باید تا حد امکان از یک در 10-4 متر برثانیه باشد،وجود داشته باشد.
-شاخص پایانی خاک در مواقعی که رس آن کم است نباید از 8 درصد کمتر باشد وتا حد امکان باید آن را 20 درصد بالا برد.
-شاخص پایانی درخاک های رس داربرای ساختن دیواره ها باید از 30 درصد بیشتر باشد.
-حد روان بودن خاک های کم رس برای کوبیدن مناسب باید حدود 35 درصد باشد.
- حد روان بودن خاک های رسی غیر قابل نفوذ باید کمتر از 60 درصد باشد.
-برای استفاده هرچه بیشتر از تابش نور آفتاب باید در طراحی مزرعه حتی المقدور امکان قرار دادن طول استخر ها در جهت شرقی – غربی وجود نداشته باشد.
- میزان رس خاک باید تا حد امکان از 25 درصد و مخلوط شن و لای از 75 درصد کمتر نباشد،مشروط بر این که لای موجود بتواند فضا های خالی بین شن ها را پرکند .
توضیح اینکه:حد روان بودن خاک عبارت است از مقدار رطوبتی که خاک به خود می گیرد یعنی اگر رطوبت بیشتر در خاک باشد با جریان یافته و اگر کمتر از آن حد شود خاک بصورت خمیر در می آید.
- اختصاصات شیمیایی خاک
PH خاک حتی المقدور خنثی ویا کمی در جهت قلیایی باشد.اگر PH آب اسیدی است،PH خاک حتماَ باید قلیایی باشد. برای خاک های اسیدی PH آب باید حتما قلیایی باشد .
هدایت الکتریکی خاک در لایه های فوقانی و لایه های بالاتر از اولین لایه نفوذ ناپذیر باید در حدی باشد که حتی المقدور امکان کشت جو در آن وجود داشته باشد.چنین خاکی برای پرورش ماهیان گرمابی مورد نظر ،مناسب خواهد بود.برای استحصال صد در صد و محصول مناسب جو ،هدایت الکتریکی عصارهء اشباع خاک باید از 6000 و هدایت الکتریکی خاک از 4000 میکرو موس بر سانتی متر مربع تجاوز نکند.اگر این ارقام به ترتیب برای خاک و،آب 7400 و 4900 میکرو موس بر سانتی متر مربع باشد،تنها 75 درصد محصول دهی از زمین را می توان انتظار داشت.در صورت تامین آب کافی ، هدایت الکتریکی 10000 میکرو موس بر سانتی متر مربع برای رشد و نمو ماهیان پرورشی (کپور ماهیان) ایراد چندانی ندارد ولی برای تکثیر مناسب نخواهد بود.
خاک باید از نقطه نظر پتاسیم ،فسفر و ازت غنی باشد.هرجه تراکم این سه عنصر بیشتر باشد ،میزان مصرف کود شیمیای کمتر خواهد بود.
میزان فلزات سنگین موجود در خاک نباید در حدی باشد که در مجموع با فلزات سنگین موجود در آب از حدود داده شده در بخش شناسایی آب بیشتر باشد. تا حد امکان از کاربرد خاک های سولفاته که باعث اسیدی شدن آب میشود باید خودداری کرد
آب مورد نیاز استخر های پرورش ماهی
منظور از آب استخر پرورش ماهی آب مورد نیاز برای آب گیری و پر کردن حجم هندسی استخر و آب مصرفی در طول دوره پرورش است که با توجه به عوامل زیر تعیین می گردد :
تبخیر
از آنجایی که میزان تبخیر در نقاط مختلف کشور متفاوت است ، بنابراین آب لازم برای جبران میزان تبخیر نیز متفاوت خواهد بود.بدین ترتیب در نقاط معتدله مثل گیلان و مازندران ، آب لازم برای جبران تبخیر 1.5 تا 2 در ثانیه در واحد هکتار است در صورتی که در خوزستان این میزان به 3 تا 4 لیتر در ثانیه هم میرسد که می بایستی در براوردهای تامین آب در نقاط مختلف به این مساله توجه شود.
شایان ذکر است که شدت تبخیر نیز بستگی به شدت وزش باد ، شدت تابش نور خورشید و دمای هوای منطقه دارد .
به طور کلی اگر در منطقه معتدله آب تازه وارد استخر نکنیم ، روزانه مقدار 13 تا 17 میلی متر سطح آب استخر بخاطر تبخیر پایین خواهد آمد. البته این کاهش در ماه های خیلی گرم تیر و مرداد و شهریور اتفاق خواهد افتاد.و در ماه های دیگر کمتر خواهد بود.این کمبود آب در صورت بارندگی(به نسبت میزان بارندگی) جبران می شود .
در مناطق گرمسیری سطح آب یک هکتار استخر روزانه 26 تا 34 میلی متر پایین تر میرود که باید با برقراری جریان آب تازه آن را جبران نمود .
نفوذ پذیری
دومین عامل مهم در برآورد میزان آب ، خاک منطقه است.جنس خاک ، بافت خاک ، ترکیب خاک در میزان نفوذ پذیری حائز اهمیت است.هر چه درصد رس خاک بیشتر باشد ،میزان نفوذ پذیری آن کمتر خواهد بود که داشتن حداقل 30 رس درصد الزامی است.
پرت آبی : عبارت از نشست از طریق دیواره ها و دریچهئ های خروجی است .
شرایط شیمیایی آب ها :
( PH ) آب باید حدود 7 تا 8 باشد.اکسیژن آب هم نباید کمتر از 6 میلی گرم در لیتر باشد(در مورد ماهیان خاویاری).در مورد کپور تا 4 نیز قابل تحمل است.اکسیژن از 8میلی گرم به بالا نشانه اکسید اسیون شدید می باشد ( مخصوصاَ وقتی که درجه حرارت آب زیاد می باشد )نتیجه این امر رشد بی رویه زی شناورگیاهی است که ممکن است در طول شب به علت مصرف شدید اکسیژن توسط زی شناوران و ماهیان ، میزان اکسیژن در نزدیکی های صبح بسیار کم شده و ماهیان با کمبود اکسیژن رو به رو شوند .
هر چه گاز CO2 بیشتر باشد مخصوصاَ برای ماهیان سردآبی بهتر است. اما وجود گاز CO2 در استخر های ماهیان گرمابی که PH آن بالاست درشب موجب کاهش PH می شود ، زیرا در شب با آب ایجاد اسید ضعیف HCO3 نموده که این ترکیب در روز شکسته می شود . اما میزان CO2 نباید از میزان 5 میلی گرم تجاوز کند .
مقدار گاز SH2 در استخر باید در حد صفر باشد ، وجود گاز SH2 نشان دهنده ء آلودگی شدید در کف استخر است که باید مرتباَ لجن زدایی شود .
برای این کاردرموقع ساخت، دریچه های خروجی استخرها پیش بینی می شود(در غیر این صورت مشکل لجن زدایی با هزینه های بسیار بالا و همچنین خطرات آلودگی و مسمومیت و تلفات ماهی هر ساله پیش خواهد آمد).
کل آهن موجود در استخر فقط تا 1 میلی گرم در لیتر مجاز است. سولفات ها حد اکثر تا 10 میلی گرم در لیتر می توانند موجود باشند.
ازت :ترکیبات ازت به صورت نیترات ، نیتریت و آمونیاک در محیط وجود دارند . در رودخانه های غیر آلوده میزان ازت بین 5 0. 0 تا 1/0 میلی گرم در لیتر است.در استخر ها باید بین 2 تا 3 میلی گرم در لیتر باشد.
میزان فسفر از 5/0 میلی گرم در لیتر نباید بیشتر باشد.
میزان کلر از یک میلی گرم در لیتر نباید بیشتر باشد.
میزان شوری نیز تا 3 گرم در هزار قابل قبول است.
سختی آب : از نقطه نظر سختی ، بایستی غلظت کربنات موجود در آب در حد آب های سخت باشد.(100 تا 200 قسمت در میلیون)
هدایت الکتریکی آب وروی تاحد امکان بایستی 2000 میکرو موس برEC سانتی متر مربع تجاوز نکند. بدیهی است از لحاظ پرورش ماهی ، هدایت الکتریکی نهایی حاصله از انحلال املاح خاک در آب ، مورد توجه است،که باید از حد قابل قبول بالاتر نرود .
منبع تامین آب مزارع پرورش ماهی ممکن است از طریق یکی از منابع گفته شده تامین گردد یا این که با توجه به شرایط خاص ، هر طرحی از دو یا چند منبع مختلف امکان تامین آب وجود داشته باشد. به هر تقدیر لازم است مقدار حجمی آب مورد نیاز با توجه به شرایط اقلیمی منطقه بر آورد گردد. تا این که در جریان کار در دوره بهره برداری مشکلاتی برای پرورش دهنده ایجاد نشود .
شرایط فیزیکی آب :
1- درجه حرارت : در مورد ماهیان گرمابی(کپور ماهیان پرورشی) دمای مناسب آب استخر ها 18 تا 25 درجه سانتی گراد است . بنابراین در مکان هایی که با توجه به درجه حرارت هوا و تاثیر آن بر دمای آب استخر ها چنین دمایی حاصل شود ، برای پرورش ماهی مناسب است .
2- شفافیت : شفافیت از 30 سانتی متر نباید بیشتر باشد که با استفاده از سشی دیسک تعیین می شود.
3- رنگ آب : رنگ آب استخر بهتر است زرد متمایل به سبز باشد که حاکی از وضعیت زی شناوری مناسب است.
4- به منبع آب نباید فاضلاب کارخانه های صنعتی وارد شود و مواد مسموم کننده نداشته باشد . همچنین به مزارع برنج که حاوی سموم است ارتباط نداشته باشد و از فاضلاب محل نیز دور باشد .
کیفیت آب
کیفیت آب مورد استفاده در تمام طول سال باید متناسب با نیاز های استخرهای پرورش ماهی بوده و هیج گونه تغییر دهنده کیفیت آب یا آلوده کننده ای در منطقه موجود نباشد.آب های زیر زمینی مانند آب چاه و چشمه ، کیفیت نسبتاَ ثابتی دارند ولی آب سطحی و جاری ممکن است تحت تاثیر عوامل تغییر دهنده کیفیت قرار گیرند .
آب نهر ها و رودخانه ها تا حد امکان نباید به طور مستقیم وارد استخر ها شود ، زیرا ممکن است رسوبات و مواد نا مناسبی به داخل استخر انتقال یابند .در مواردی که آب جاری سابقه گل آلودگی و سیلابی دارد ، باید امکان ته نشین کردن مواد ضائد وجود داشته باشد . برای این منظور باید از استخر های رسوب گیر استفاده کرد. در مناطقی که هنگام بارندگی های شدید امکان جریان یافتن آب در سطح زمین وجود دارد باید استخر ها را به گونه ای ساخت که از ورود مستقیم این آب ها به داخل استخر ها جلوگیری شود
انتخاب محل مناسب برای ساخت استخر پرورشی کپور ماهیان :
مهمترین عامل در ارزیابی کیفی یک محل ، منبع تامین آب است . برای تعیین ظرفیت تولید ماهی در یک محل ، باید از کیفیت آب آن در طول سال با خبر بود .
بنا براین از عوامل کلیدی می توان موارد زیر را ذکر کرد : تامین آب،توپوگرافی محل و نگهداری کردن آب
معیارهای مهم در انتخاب محل :
1- در دسترس بودن محل و کافی بودن زمین برای ساخت تاسیسات مختلف
2- آب کافی و مناسب از نظر کیفیت در محل وجود داشته باشد.
3- انجام آزمایشات خاک
4- نزدیک بودن به راه شوسه و نزدیک بودن به شبکه برق
5- وجود درخت یا فضای سبز در اطراف محل انتخاب شده
6- در دسترس بودن کودهای آلی و منابع غذائی ارزان قیمت در نزدیکی محل انتخاب شده
7- وضعیت توپوگرافی محل طوری باشد که اجازه خاک برداری با هزینه کم را بدهد .
8- اگر از آب رودخانه استفاده می شود باید مشکل سیل و طغیان رودخانه در منطقه وجود نزدیکی به راه شوسه آب کافی و مناسب
9- فضای سبز اطراف استخر نزدیک بودن به شبکه برق
10-کافی بودن زمین
نحوه ساخت حوضچه های پرورش ماهی دوار
خیلی از پرورش دهندگان ماهی قزل آلا از حوضچه های مدور برای پرورش قزل الا و رساندن ان به اندازه بازاری استفاده می کنند.
قطر این حوضچه ها معمولا 4-10 متر و عمق انها6/1 متر می باشد.
حوضچه ها را می توان از جنس پلاستیک تقویت شده با شیشه (Grp) ساخت که معمولا به صورت قطعات پیش ساخته هستند و ممکن است از بتون مسلح ساخته شوند.
تانکها به صورت کامل همراه با قسمت کف یا ممکن است به صورت یک دیوار حلقوی که بر روی قاعده بتونی در محل ساخت حوضچه کار گذاشته می شود خریداری شوند.
با استفاده از بخش های منحنی شکل صفحات اهنی موجدار گالوانیزه می توان مخازن نسبتا ارزان و ساده ای را ایجاد نمود.این صفحان قابل منتاژدر محل هستند.
دیواره را باید از دو یا چند صفحه فلزی ساخت تا مقاومت ان زیاد شود و یا اینکه آنها را بصورت شیشه ای یا بتی ساخت.
کف بتونی استخر ها باید به سمت مرکز شیب دار شود تا اب بتواند خارج شود.تانکهایی که در محل نصب ساخته می شوند باید از اطراف به سمت مرکز شیب داشته باشند تا امکان تخلیه و تعویض اب وجود داشته باشد که در این حالت تانک ها خود به خود تمیز می شوند.
شیب باید نسبتا زیاد بوده اما نباید به گونه ای باشد که نتوان روی ان ایستاد.
اختلاف ارتفاع بک به ده بین کناره ها و مرکز تانک،نسبت خوبی است . هر تانک دارای یک لوله ی مجزای تامین اب است که توسط یک دریچه ورود اب از لوله اصلی به لوله مخصوص هر حوضچه کنترل می شود و در قسمت مرکز تانک یک دریچه ی تخلیه مرکزی توری دار وجود دارد.
هر تانک دارای یک لوله ی خروجی مجزا است که هر کدام به لوله ی تخلیه مجزایی متصل می شود.این لوله به مخزنی منتهی می گردد که در ان امکان درجه بندی کردن ماهی ها وجود دارد.محل خروج ماهی ها از مرکز تانک توسط لوله های ایستاده مسدود شده است.هنگامی که تصمیم به تخلیه یک تانک داریم دریچه ی ورود اب به تانک را بسته و اب داخل تانک و نیز ماهی های موجود در ان را با پمپ به داخل مخزن درجه بندی انتقال می دهیم.
ماهیان درجه بندی شده در طول تکه های لوله های متحرک که بر روی زمین قرار دارند و جریان اب در داخل ان جهت انتقال ماهی ها قابل هدایت می باشد از مخزن درجه بندی به داخل تانک ها برگشت داده می شوند.
مدیر سایت : این استخر های پرورش ماهی یا از جنس پلاستیک یا فلز گالوانیزه یا بتن می باشد . قط این استخرها از 3 تا 10 متر و عمق 1 تا 3 متر مباشد . در این استخرها می توان ماهی 5 گرم تا 700 گرم را پرورش داد . مدیریت تولید در این استخر ها بسیار اصولی می باشد و بعلت استفاده از لوله های ورودی و خروجی آب بصورت مجزا می توان سطح و تراکم استخرها را تنظیم نمود . معمولا در این شیوه از آب برگشتی استفاده می کنند و در این شیوه تجهیزات و ادوات فیلتراسیون و هوادهی و پمپ اینگ بسیار دقیق طراحی می شود . مزرعه پرورش ماهای پرشین قزل از جمله این مزارع است که از شیوه مدار بسته و آب برگشتی و استخرهای دوار استفاده می کند . یکی از محاسن استفاده از این شیوه در بهره وری از کمترین آب مصرفی پرورش ماهی قزل آلا می باشد
